خبرگزاری فارس- همدان: مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان همدان به مناسبت هفته خبرنگار در دفتر خبرگزاری فارس همدان حاضر شد و ضمن تبریک این روز به خبرنگاران درباره مسائل مختلف روز حوزه محیط زیست به گفت‌و‌گو با این مجموعه پرداخت.
محسن جعفری‌نژاد بسطامی، خبرگزاری فارس را یکی از مؤثرترین رسانه‌ها در استان و سراسر کشور دانست و روز خبرنگاران را به همه عوامل این مجموعه تبریک گفت.
وی هشدارهای جدی را در حوزه محیط زیست استان مطرح کرد که همدان را به عنوان یک شهر سبز و پاکیزه تهدید میکند و هنوز توجه کافی به آن صورت نگرفته است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست همدان همچنین از این نکته سخن گفت که هنوز اهمیت و جایگاه محیط زیست در جامعه به خوبی تبیین نشده در حالی که توجه به آن برای زندگی انسان بسیار حیاتی است و تأثیرات عمیقی بر زندگی بشر دارد، در ادامه مشروح گفت‌و‌گو با جعفری‌نژادبسطامی را می‌خوانیم:
فارس: آیا در حال حاضر به محیط زیست آنگونه که باید و شاید توجه شده و در مسیر اهداف تعریف شده در اسناد بالا دستی هستیم؟
جعفری‌نژاد بسطامی: مسائل محیط زیست با توجه به منویات مقام معظم رهبری، یکی از اولویت‌های مهم کشور و نظام محسوب میشود که باید به آن در دولت‌های مختلف برسیم، اما اهداف تعیین شده به طور کامل به دست نیامده است؛ به طوری که نه در دولت توانستیم به این اهداف دست یابیم و نه در نمایندگان مجلس این مسأله جدیت لازم دیده شده است.
در رسانه‌ها نیز بیشتر به چالش‌ها توجه شد تا حمایت‌هایی که می‌توانستیم به جمع‌بندی ما کمک کند در همین راستا رابطه با رسانه‌ها باید عمیق‌تر و واقع‌گرا باشد، چراکه بسیاری از موارد محیط زیست، مباحث روزمره نیست، بلکه مباحثی حساس است که حائز اهمیت برای زندگی انسان و حیات زمین است.
اگرچه اخیرا اتفاقات خوبی در رسانه‌ها رخ داده اما، مسأله اصلی این است که در این حوزه نیازمند اقدامات هدفمند هستیم، به عبارت دیگر اگر توسعه پایدار باشد باید مسائل اقتصادی و اجتماعی آن نیز به خوبی پیش رود، اما توسعه شتاب‌زده باعث ایجاد مشکلات بی‌شماری میشود.
باید در این میان به محیط زیست هم اهمیت داده شود، به عنوان مثال باید به بحران و تنش آبی همچون کرونا پرداخته میشد که اگر این توجه صورت می‌گرفت، مشکلات امروزی را نداشتیم در اصل باید بدانیم که به وجود آمدن کرونا به دلیل بی‌توجهی به مسئله زیست‌محیطی است و نشان میدهد که اگر به آن توجه نشود، زندگی انسان را هدف قرار میدهد.
بیشتر بخوانید: هایک ویژن نصب دوربین مداربسته تی وی تی قیمت دوربین مداربسته
سند جامع ارتقای فرهنگ زیست‌محیطی را تهیه کردیم
فارس: اقدام خاص و همه‌جانبه‌ای که در استان همدان برای جلب توجه به محیط زیست انجام داده‌اید، چیست؟
جعفری‌نژاد بسطامی: در استان همدان با توجه به ظرفیت‌های اجتماعی و فرهنگی که وجود دارد، برنامه ما این است از این ظرفیت مردمی برای اهداف زیست محیطی بهره ببریم، در همین راستا سند جامع ارتقای فرهنگ زیست‌محیطی را تهیه کردیم و امیدواریم در شورای فرهنگ عمومی استان این مسأله مطرح و به تصویب برسد همچنین در شورای برنامه‌ریزی نیز برای آن اعتبار دیده و قابلیت اجرا داشته باشد.
فارس: مناطق حفاظت شده در استان همدان آیا به استانداردهای جهانی نزدیک است و آیا ظرفیت لازم برای افزوده شدن دارد؟
جعفری‌نژاد بسطامی: به دنبال افزایش میزان مناطق محافظت شده در استان همدان هستیم چراکه نسبت به میانگین کشوری و استاندارد جهانی بسیار پایین است، میانگین کشوری مناطق مدیریت شده محیط زیست ۱۲ درصد مساحت است که در استان همدان این میزان به حدود سه درصد می‌رسد.
البته به جز افزایش مناطق تحت مدیریت، کیفیت مدیریت این مناطق نیز مورد نظر است و با توجه به کوچک بودن مناطق تحت مدیریت در استان همدان، دغدغه‌های بسیار جدی وجود دارد و هرگونه تغییرات محیطی میتواند تأثیر مخرب بر اکوسیستم بگذارد، بنابراین ما هم بحث افزایش سیستمهای حفاظتی، ارتقای امکانات پشتیبانی و افزایش نیروهای محیط‌بانی را دنبال می‌کنیم به عنوان مثال در خانگرمز به دنبال افزایش دوربین‌های مداربسته هستیم، دوربین تغییر کاربری و آتش‌سوزی‌ها را رصد میکنند و در کمترین زمان میتوان آتش سوزی‌ها را به سرعت مدیریت کرد.
شهرنت فروشگاهی به وسعت شهر شماست. شهرنت در اپلیکیشن شهرنت شما می توانید با تولید محتوا و به ازای لایک و کامنت های دریافتی خود درآمد مستقیم ریالی داشته باشید.
امروز حفاظت تنها به دست محیط‌بانان نیست
خوشبختانه امسال برای منطقه تحت مدیریت تجهیزاتی چون بیل، شن‌کش و آتش‌کوب خریداری شده است، دستگاههای دمنده هوا نیز تأمین شده، البته نباید فراموش کرد امروز حفاظت تنها به دست محیط‌بانان نیست، بلکه در کنار مردم، رسانه‌ها و جوامع نقش قوی خواهند داشت و ما به دنبال جذب مشارکت مردمی در حفاظت از محیط زیست هستیم، اگر مردم و جوامع محلی دغدغه داشته باشند بسیار موثر واقع خواهند شد.
فارس: وضعیت تالاب‌های استان به چه صورت است؟
جعفری‌نژاد بسطامی: سه تالاب در استان همدان زیر نظر حفاظت محیط زیست است اگرچه منابع آبی دیگری وجود دارد که زیر نظر مدیریت شرکت آب‌منطقه‌ای قرار دارد، در حال حاضر یکی از مهمترین تالاب‌های ما آقگل ملایر بوده و وضعیت مناسبی دارد.
دنبال هدایت آب‌های سطحی به سمت آقگل هستیم
امسال هم طی برنامه‌هایی تدوین شده با اقدامات عمرانی به دنبال هدایت آب‌های سطحی به سمت این تالاب هستیم تا نگرانی که از خشک شدن این تالاب داشتیم را به حداقل برسانیم، ناگفته نماند به دلیل اهمیتی که آقگل در حوزه زیست محیطی و گردشگری دارد، باید شرایط آن را تثبیت کنیم.
فارس: برای آلایندگی واحدهای صنعتی چه اقداماتی انجام داده و چه برنامه‌هایی دارید؟
جعفری‌نژاد بسطامی: پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بحث توسعه پایدار در سازمان محیط زیست را دنبال می‌کنیم و تلاش داریم واحدهای صنعتی را در مناطق صحیح مستقر کنیم البته ممکن است در برخی از نقاط به دلایل نوع نگاه‌ها و یا اصراری که وجود داشته است، موفق نشدیم و مشکلات کم آبی ایجاد شده باشد بنابراین صنایع آب‌بر باید در مناطقی چون سواحل دریا مستقر می‌شدند.
در استان همدان نیز صنایعی مستقر شدند که امروز اثرات سوء خود را بر منابع آبی گذاشتند البته باید مشکلات ناشی از آن را مدیریت کنیم، اما در مجموع هدف ما استقرار صنایع در مناطق مناسب است، اگرچه هدف ما در استان پایش و کنترل آلودگی‌هاست، در این حوزه سعی کردیم همه واحدهای صنعتی استان که بالقوه آلاینده هستند، مورد پالایش قرار گیرند، همدان به مانند استان‌های دیگر صنایع آلاینده زیادی ندارد و ما دغدغه داریم که اجازه ندهیم آلایندگی بیشتر شود.
کلانشهر بودن همدان اگر محیط زیست را زیر سؤال ببرد، ارزشی نخواهد داشت
مبحث توسعه برای استان بسیار مهم است اما نباید ایجاد تنش در مسائل زیست‌محیطی شود، در حال حاضر نگرانی ما مسائل زیست محیطی شهرهاست، اکثر کلانشهرهای آلوده هستند، امیدواریم کلانشهر همدان را سالم و تمیز داشته باشیم چراکه هیچ چیز ارزش ندارد، شاخص‌هایی چون سالم بودن و سبز بودن را از همدان بگیریم که معرف همدان است و بحث گردشگری را رونق میدهد از همین رو اعتقاد ما بر این است که کلانشهر بودن اگر باعث شود که شهر سبز همدان وجود نداشته باشد و یا زیر سؤال برود، ارزشی نخواهد داشت.
فارس: چه اقداماتی برای کاهش آلودگی هوا در همدان انجام داده‌اید؟
جعفری‌نژاد بسطامی: هم اکنون در برخی از فصول افزایش خودروهای تک‌سرنشین و از رده خارج باعث آسیب رساندن به محیط زیست میشود و ما می‌توانیم در جایگاه نظارتی خود اخطارهای لازم را داده و پیش‌بینی‌های ضروری را صورت دهیم که خوشبختانه از سال گذشته تا کنون اتفاقات خوبی در ناوگان اتوبوسرانی و سوخت مصرفی خودروها رخ داده اما کافی نیست، در اصل برای توسعه شهری باید بیشتر دقت کرد که مسائل زیست محیطی رعایت شود و از تغییر کاربری باغات همدان جلوگیری و به آن بیشتر توجه شود.
حداقل به پنج ایستگاه سنجش هوا نیاز داریم
متأسفانه محیط زیست هم ابزارهای نظارتی لازم را ندارد، در شهر همدان تنها یک ایستگاه سنجش داریم در حالی که حداقل به پنج ایستگاه سنجش هوا نیاز داریم که باید اعتبار لازم در این راستا تامین شود و هشدارهای لازم برای حفظ سلامت مردم ارائه کرد.
فارس: اعتباراتی در استان برای تهیه ایستگاه‌های پایش شاخص‌های هوا در نظر گرفته شده بود آیا به ثمر نشسته یا همچنان محقق نشده است؟
جعفری‌نژاد بسطامی: در استان به منظور خرید دستگاه پایش هوا مسوولان اعتباری را پیش‌بینی کردند و بنا شده این اعتبار در اختیار شهرداری قرار داده شود اگرچه برای ما مهم اجرای این طرح بود و پیگیری جدی هم داشتیم، البته گویا تا کنون این اعتبار هنوز به دست شهرداری نرسیده است.
همه پروژه‌های زیربنایی مهم هستند، ولی توسعه پایدار یکجانبه نیست بلکه باید همه جوانب آن را دید و هر ضلع آن جایگاه دارد، ایستگاه پایش در سال قبل که وضعیت اعتبارات بهتر بود، رخ نداد و امسال با توجه به وضعیت اعتبارات شاید رخ ندهد و این باعث میشود که کلانشهر همدان عقب بیفتد در حالی که روستاهای اطراف به همدان افزوده شده و هنوز امکانات ما افزایش نیافته است.
امسال نگرانی ما در این زمینه جدی‌تر است به نظر می‌رسد مسائل زیست محیطی باید همپا و حتی بالاتر از پروژه‌های اقتصادی دیده شود.
هایک ویژن تی وی تی نصب دوربین مداربسته
فارس: در حال حاضر یکی از دلایل اصلی آلودگی هوا ریزگردها هستند، اقدامات لازم در این حوزه انجام شده است؟
جعفری‌نژاد بسطامی: ریزگردها آثار سوء بر سلامت مردم دارد، سال‌های طولانی کشاورزی منطقی نبوده به طوری که در حال حاضر جایی برای تغییر کاربری در استان‌های زاگرس‌نشین باقی نمانده و هرجا امکان بوده کشاورزی در حال انجام است در حالی که این مهم باید مورد توجه قرار گیرد که یکی از دلایل سست شدن خاک و ایجاد ریزگردهاست، ما هشدارها را دادیم اما برای انجام اقدامات لازم همه دستگاهها باید ورود کنند.
فارس: وضعیت شکار غیر قانونی وحوش در همدان به چه شکل است؟
جعفری‌نژاد بسطامی: استان همدان وضعیت خوبی در حیات وحش دارد اما وجود برخی متخلفان به خصوص از برخی استان‌های همجوار با استفاده از اسلحه‌های غیر قانونی به این وضعیت طمع دارند که البته با همکاری خوب نیروی انتظامی با این افراد برخورد میشود، همچنین دستگاه قضا با ما همکاری بسیار خوبی دارد و حمایت‌های لازم صورت میگیرد هرچند امیدواریم این حمایت‌ها بیشتر شود.
سرانه تعداد افراد محیط‌بان در همدان یک به ۹ است
فارس: وضعیت محیط‌بانان در همدان چطور است؟ کمبودی داریم؟
جعفری‌نژاد بسطامی: سرانه تعداد افراد محیط‌بان در همدان یک به ۹ است، به این معنا که کمبود بسیار جدی است البته سازمان در حال جذب محیط‌بان است و طی برنامه‌ای در طول پنج سال به دنبال حل این موارد است، اگرچه در کنار این اتفاقات امکانات نیز باید به روز رسانی شود چراکه امکانات ما بسیار محدود بوده و تحقق این امر حمایت جدی را می‌طلبد در غیر این صورت نمی‌توان به اهداف مهم خود دست یابیم.
فارس: مشکلاتی در حوزه سایت‌های دفن زباله در استان وجود داشت و محیط زیست هم نظراتی ارائه داده بود، وضعیت این سایت‌ها به کجا رسیده است؟
جعفری‌نژاد بسطامی: ساماندهی پسماندها در استان با جدیت دنبال میشود خوشبختانه اتفاق خوبی رخ داد و زباله‌های استان را در دو نقطه متمرکز شد ناگفته نماند یک نقطه نیز در شهرستان فامنین اضافه شده و امسال مسأله سایت ملایر از جمله مجوز و زمین رفع شد، در همدان نیز مشکلات برطرف شد با این وجود یکی از مشکلات ما پسماندهای بین راهی است که چهره بسیار زشتی دارد.
اگر ما به دنبال مقصد گردشگری هستیم، زباله بین راهی نباید داشته باشیم، در این حوزه به طور جدی باید دستگاههای مسئول به وظایف خود عمل کنند.
سازمان محیط زیست وظیفه‌ای ندارد که زباله‌ها را جمع کند
نباید از نظر دور داشت سازمان محیط زیست وظیفه‌ای ندارد که زباله پاک کند، وظیفه‌ای ندارد زباله جمعآوری کند، بلکه وظیفه دارد مشکلات را عنوان کند و شهرداری‌ها، راهداری‌ها و فرمانداران نیز با جدیت ورود کنند، متأسفانه در کشور باب شده که وقتی محیط زیست هشدار میدهد می‌گویند که خودت وظیفه پاکسازی داری، اما سازمان محیط زیست طبق قانون در این راستا وظیفه‌ای ندارد.
در مجموع باید گفت که گردشگری بسیار حائز اهمیت است، اما تبعات زیست محیطی متعددی دارد، مانند پسماندهایی که امروز به یک معضل تبدیل شده است.
فارس: یکی از مشکلاتی که در همدان وجود داشت پسماندهای عفونی به ویژه در مطب‌هاست که مورد توجه قرار نمی‌گیرد، چه اقداماتی در این حوزه انجام شده است؟
جعفری‌نژاد بسطامی: اکثر بیمارستان‌های استان به ویژه مراکز دولتی و بزرگ سیستم کم‌خطرساز را دارند اما همانطور که اشاره کردید، دغدغه ما مطب‌ها و مراکز خصوصی است که کمرنگ عمل میکنند و در این زمینه جدی ورود نمی‌کنند که دلیل آن بار مالی آن است، اگرچه پسماند عفونی مطب‌ها دغدغه شهرداری همدان نیز محسوب میشود.
لزوم بی‌خطرسازی زباله‌های عفونی مراکز خصوصی/ همکاری ضعیف است
یک شرکت در استان پیش‌بینی شد در این حوزه ورود کنند اما عدم هماهنگی باعث شده این مهم تا کنون رخ ندهد، برای حل این معضل در کارگروه‌های پسماند استان به دنبال ایجاد همگرایی هستیم چراکه متولی این مسأله دانشگاه علوم پزشکی و نظام پزشکی است که البته جدیت لازم درباره پسماند مطب‌ها و درمانگاه‌ها را ندارند.
ما تقاضا داریم که با جدیت ورود کنند چراکه از پزشک به عنوان حامی سلامت انتظار داریم با جدیت بیشتری سلامت مردم را در نظر بگیرند البته اگر کسی رعایت نمی‌کند باید برخورد لازم صورت گیرد.
نکته قابل ملاحظه این است پسماندهای پزشکی به خاطر کرونا افزایش یافته، اگرچه تلاش شده نگرانی‌ها در این زمینه را به حداقل برسانیم، اما باز هم تأکید داریم، پسماندهای پزشکی باید به خوبی مدیریت شود که اگر فکری به حال آن نکنیم، پس از کرونا عواقب بسیاری دارد.
بیشتر بخوانید: دوربین مداربسته پکیج دوربین مداربسته
فارس: در این حوزه متخلفان را به دستگاه قضایی معرفی نمی‌کنید؟
جعفری‌نژاد بسطامی: دستگاه قضا آخرین مرجع ما است، ما به دنبال این هستیم که از ابزارهای تنبیهی دیگری استفاده کنیم و افرادی را که اصرار به تخلف دارند به دستگاه قضا معرفی کنیم به طور کلی رویکرد ما تعاملی است.
امروز سمن‌های ما به جدیت قبل فعال نیستند
فارس: آیا در مسائل زیست‌محیطی استان از ظرفیت سمن‌ها استفاده میشود؟
جعفری‌نژاد بسطامی: سازمان محیط زیست تأکید دارد که امر حفاظت با ظرفیت دولتی امکانپذیر نیست و فرهنگسازی و حفاظت نیاز به کمک دارد، بنابراین در اوایل سعی کردیم از افراد علاقمند و دغدغه‌مند استفاده کنیم، شکل‌گیری از افرادی که دغدغه داشتند، علاقمند بودند، رویکرد بسیار خوبی بود و از ظرفیت متخصصین استفاده کردیم به طور کلی خوشبختانه سازمان‌های مردم‌نهاد ظرفیت بسیار خوبی است.
اما در این حوزه هنوز به بلوغ اجتماعی نرسیدیم و یا خیلی کم رسیدیم به طوری که خیلی از این موارد نگاه مادی داشتند که این فرآیند اشتباهی بود.
استان همدان از سازمان‌های مردم‌نهادی به عنوان سازمان‌های قوی که در کشور مطرح هستند برخوردار است و برای بهتر عمل کردن باید امروزه فارغ از هر مسأله و شکل‌گیری عمل کنند، اختلاف نظر شکلی، نظری و گروهی که بین خودشان و دستگاهها هست باید کنار بگذاریم، بنده علاقمندم در کنار سمن‌ها باشم، چراکه آنها می‌توانند بازوان پرتوانی برای امر فرهنگسازی باشند، امروز سمن‌های ما به جدیت قبل فعال نیستند، البته سمن‌های فعالی مانند «رفتگران طبیعت» هم وجود دارند، ناگفته نماند اعلام کردیم محیط زیست علاقمند به برگزاری نشست‌های تعاملی است.
اجزای اصلی سیستم مداربسته شبکه (IP) / دوربین مداربسته بیسیم